Het dagelijks leven zonder toekomstperspectief.

We zullen niet kunnen eten vanavond

In Burundi hebben vele mensen het levensminimum niet en worden hierdoor meegesleurd in een vicieuze cirkel van ellende. De meest kwetsbaren zijn kinderen en bejaarden die niet in staat zijn om voor zichzelf te zorgen.
Armoede heeft geen geografische noch culturele grenzen.
[bleu]Zij staat te lezen op de gezichten[/bleu] van de slachtoffers. Waarneembare tekens van armoede zijn de gezondheidstoestand, wat er aan tafel op het bord komt, het aantal maaltijden per dag, kleding, huisvesting, en opvoeding van de kinderen.
“Ik heb sinds twee dagen niet meer gegeten” (Joséphine). “Ik ben ziek, maar ik beschik niet over de nodige middelen om mij te laten verzorgen”(Joseph).
“Mijn kind werd weggestuurd van school bij gebrek aan schoolgeld” (Aline). “Mijn buur mocht het hospitaal niet verlaten omdat hij de hospitalisatiekosten niet kon betalen” (Jean). “Onze maïs werd op het veld gestolen” (Marie-Louise)

De Gezondheid in Gevaar

Zowel in de stad als op het platteland heeft elke Burundese vrouw of man niet gemakkelijk toegang tot de diensten van de gezondheidszorg. De bevolking is zo arm dat ze niet de nodige middelen kan vinden om de nodige zorgen en medicatie te betalen. Bovendien zijn er geen gezondheidscentra genoeg en laat ook de spreiding te wensen over. Er zijn meer gezondheidscentra in de stad dan op den buiten. De investeerders engageren zich meer in een stedelijk midden dan op het platteland. Enkel de staat en enkele niet gouvernementele organisaties (NGO’s) hebben belangstelling voor de landelijke bevolking. Maar ook het personeel verkiest zijn of haar beroep van “verzorger of verzorgster” uit te oefenen in de stad eerder dan op den buiten. Functionarissen beschikken over een mutualiteit die hen een vermindering verleent op de geneesmiddelen bij de apotheken van de mutualiteit op voorwaarde dat het voorschrift gegeven werd door de arts van het openbaar ziekenhuis. Anders is de raadpleging te betalen. De andere burgers dienen om gratis zorgen te bekomen, te beschikken over een ziekteverzekeringskaart waarvoor zij jaarlijks een bijdrage moeten leveren. Vandaag beveelt de overheid de gezondheidsmutualiteiten aan als duurzame gezondheidsverzekering en moedigt deze aan. Sommige mutualiteiten zijn al opgericht. Er is o.a. de MUNASA, die al aanwezig is in het Noorden en het centrum van het land en die nu ook complementaire diensten gaat verzekeren van landbouw en veeteelt om de toegang tot de gezondheidszorg te verzekeren van haar leden.

Zoektocht naar Geld, een besmettelijke ziekte

[bleu] “De mensen weigeren nooit de poen, dat is ons verschil met de andere dieren” [/bleu] [mauve fonce](Seinfeld, televisieserie)[/mauve fonce]

“Geld brengt geen geluk” Dit gezegde lijkt vergeten in Burundi. Het zoeken naar geld is immers de zorg van iedereen. Van de intellectueel tot de landbouwer, van de functionaris tot de werkman, van de handelaar tot de verbruiker, van het jonge kind tot de oude man, in de stad of op den buiten…. Iedereen is op zoek naar geld. De manier waarop men probeert aan geld te komen is een andere zaak. Sommigen verdienen geld op een eerlijke manier en door er hard voor te werken. Anderen verdienen geld op een oneerlijke manier door diefstal, corruptie en het uitbuiten van anderen. Functionarissen verkopen diensten die normaal gratis zijn, handelaars verkopen hun product in eender welke staat en op basis van ‘de kop’ van de klant. Door de ondraaglijke levensduurte verkopen sommige landbouwers hun lapje grond aan rijken, die ervan profiteren, en kinderen of oude mensen klampen om het even wie aan, die misschien wel edelmoedig kan zijn. Die jacht naar geld is enerzijds te wijten aan de armoede van vele Burundezen, en anderzijds aan het verlies van bepaalde menselijke waarden, zoals wederzijdse hulp of solidariteit en de gratis geboden diensten.

Het beeld van de politieke macht

Er zijn positieve verwezenlijkingen van de huidige overheid, die gewaardeerd worden door de hele bevolking zowel in de landelijke als in de stedelijke middens. Bv. met betrekking tot onderwijs, gezondheid en infrastructuur. De overheid wordt vooral gewaardeerd in het binnenland. De landelijke bevolking benadrukt de verschillende verwezenlijkingen. In stedelijke middens verandert dit beeld van de overheid. Het is in de stad dat zich de meeste intellectuelen bevinden, die de feiten analyseren en bekritiseren. Ze zijn beter ingelicht over de politieke situatie van het land door de media, kranten, en ook via andere communicatiewerken, internet, televisie, radio, telefoon.
De oppositie wordt door de overheid beschouwd als storend voor het leven van de bevolking. Om deze reden wordt de oppositie dan ook monddood gemaakt. Over het algemeen worden de politieke partijen van de oppositie beschouwd als groepen, die de huidige machthebbers verhinderen om hun projecten te verwezenlijken. Zij worden met de matrak bewerkt, gecontroleerd en het wordt hun verboden te vergaderen of elkaar te ontmoeten. Ook het maatschappelijk middenveld wordt als ‘slecht’ gezien. De verantwoordelijken van sommige verenigingen vertellen feiten te wijten aan de leiders van de politieke partijen.

De vrijheid van meningsuitdrukking

In Burundi is er nog nooit zoveel vrijheid van meningsuitdrukking geweest als onder de huidige machthebbers. Er zijn namen van politici, die bijna “verboden” zijn en onderwerpen waarover men voorzichtig moet zijn. Men moet letten op zijn taalgebruik en vooral weten met wie men spreekt of over welk onderwerp men praat. Ondanks alles heeft iedere bevolking waarden die de vrijheid van meningsuiting van elke persoon moeten leiden terwijl men vermijdt om de bevolking tot opstand te brengen. Er moet een professionele gedragscode zijn en een minimum aan respect bij de uitoefening van zijn beroep. Wij denken hier vooral aan journalisten en aan vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld.

In het binnenland heeft de bevolking andere bezorgdheden dan de politiek.

Naast de twee voornaamste godsdiensten, het christendom met de katholieke en de protestantse kerk, de Islamitische godsdienst, zijn er in Burundi meer dan honderden sektes. De mensen worden gemanipuleerd, verstoord, want er wordt misbruik gemaakt van de armoede van de bevolking. Om gelovigen aan te trekken bereiden sommige vertegenwoordigers van kerken, een maaltijd voor en nodigen dan de bevolking uit op een gratis etentje. De burgeroorlog heeft bijgedragen tot deze explosie van kerken, want de bevolking vond daarin een toevluchtsoord en een bezigheid. Er zijn conflicten tussen de vele kerken. Elke secte gelooft op haar manier in God en hier ontstaat in de schoot van deze kerken een zeker wantrouwen ook tussen de burgers. Deze toename aan kerken met verschillende leerstellingen veroorzaakt een ‘misdadigheid’, die een deel van de bevolking verhindert zich te organiseren en te werken voor de dagelijkse noden.

De losbandigheid

Losbandigheid en seksueel geweld bestaan wel degelijk in Burundi. Men hoort dat verscheidene meisjes (boerinnen en studenten) verkracht worden. Deze vorm van losbandigheid heeft als voornaamste oorzaken de enorme armoede en het afhaken van de ouders bij de opvoeding van hun kinderen.

Toch positieve signalen met bemoedigende initiatieven

Vandaag kent Burundi een moeilijke economische en sociale situatie.

• [bleu]Op economisch vlak[/bleu] steunen sommige buitenlandse niet-gouvernementele organisaties lokale groepen of verenigingen voor wat de landbouw en de veeteelt betreft.
• [bleu]Op het vlak van de landbouw[/bleu], werken sommige verenigingen samen om groenten en aardappelen te telen.
• [bleu]Op commercieel vlak[/bleu] verkopen de verenigingen de (geoogste) producten en delen de opbrengst met elkaar, wat hen toelaat om de nodige middelen te vinden om tegemoet te komen aan andere noden.
• [bleu]Op sociaal en cultureel vlak[/bleu] stelt men een toename vast van culturele verenigingen om zo de Burundese cultuur te bevorderen.

  Uit KBA Kadervorming voor Afrikanen nr. 156 december 2014