De Witte Paters in MOZAMBIQUE

[vert]De missie van Murraça[/vert]

De parochie Nossa Senhora de Fatima staat ingeschreven in een geheel : de missie van Murraça, een landelijke missie, gesitueerd langs de Zambezi stroom, op 20 km. van de kleine stad Caia en op 450 km. van de grote stad Beira. Deze missie omvat 2 parochies : Nossa Senhora de Fatima-Murraça, met vijf confraters, één geassocieerd lid en twee stagiaires, we hadden rechtstreeks de opdracht en São Mateus-Caia een parochie die genoot van onze pastorale bijstand. De parochies worden verdeeld in pastorale zones. Het geheel heeft een oppervlakte van 1.200 km2, een bevolking van 60.000 inwoners en 52 kleine basisgemeenschappen.

[vert]Een moeilijke geschiedenis[/vert]

De missie werd gesticht in 1946 door de Missionarissen van Afrika. Zij was overigens onze eerste inplanting in Mozambique.

De kerk van Murraça in de jaren ’50 begin ’60.

In 1971, bij de algemene uitdrijving van de Missionarissen van Afrika uit Mozambique door de Portugese koloniale macht, werd het huis van Murraça overgelaten aan de opdracht van de catechisten, die de pastoraal hebben verder gezet in de mate van het mogelijke. Enkele confraters zullen terugkomen in 1975. In 1983, barstte de burgeroorlog uit en er moest gewacht worden tot 1992 vooraleer de vrede terugkeerde. In 1996 komt er een gemeenschap van confraters terug in de missie en begint met er de vernielde lokalen te herstellen : deze werden bezet geweest door militairen.

Er was ook veel tijd nodig eer de bevolkingen, die naar Malawi gevlucht waren gedurende de oorlog, terugkwamen. Dit legt uit dat, toen ik toegekomen ben in Murraça, men nog sprak van “eerste evangelisatie”, een eigenaardige benaming als men 1946 als het jaar van de stichting beschouwt.

[vert]De grote pastorale uitdagingen :
De opvoeding en de alfabetisering[/vert]

De sector van de opvoeding was het centrale luik voor de bisschoppenconferentie van Mozambique. Voor ons zullen de uitdagingen ontelbaar zijn. De bevolking van de missie is landelijk. Zij pratikeert een landbouw van overleven in dit gebied dat voortdurend blootgesteld is aan overstromingen. Meer is niet nodig om de armoede te kennen. In Murraça hebben we een lyceum dat bij de 700 jongeren opvangt. Het is een gemeenschappelijk lyceum. De regering voorziet in de leerkrachten en, althans in princiep, betaalt zij deze; maar de pastoor is automatisch de titularis ervan. Dus, salarissen van de functionarissen, onderhoud en instellen volgens de normen zijn ten laste van het lyceum, bijgevolg van de parochie. Er moesten dus rechten op schoolbezoek geëist worden, die te hoog geschat werden voor de ouders van de leerlingen en nochtans onvoldoende waren voor de uitgaven van het lyceum. Om aan de jongeren van verder afgelegen dorpen toe te laten hun studies verder te zetten, moesten er internaten opgericht worden voor de meisjes (beheerd door de zusters) en voor de jongens (beheerd door de paters). Die internaten kennen eveneens zware financiële moeilijkheden. Er moet voortdurend hulp van buitenaf gezocht worden om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen. Maar hoelang zal deze situatie nog behouden blijven ?

De opvoeding is niet de enige uitdaging. De meerderheid van de bevolking lijdt onder analfabetisme. Vele mannen en vrouwen kregen de kans niet om te studeren; de burgeroorlog die 16 jaar geduurd heeft is daarvan de belangrijkste oorzaak. Er was niet meer dan 30 % van de bevolking die kon lezen en schrijven in 2003. Om daaraan te verhelpen, moesten de confraters, samen met de bevolking, op een kleine schaal, een alfabetiseringsproject beginnen met de financiële steun van enkele confraters. De opvang gebeurde zonder enige religieuze discriminatie. De lessen werden meestal gegeven in de kapellen van onze basisgemeenschappen. Toen ik aangekomen ben in 2007, had de regering beloofd allocaties te betalen aan de lesgevers. Later kreeg ik de verantwoordelijkheid daarvoor.

Om enige kans te bieden voor een beroepsvorming van de jongeren, heeft men zelfs getracht een technische school op te richten die het aanleren voorstelde in schrijnwerkerij, het lassen, in metselwerk en in elektriciteit. Een edele poging maar die vlug zal geconfronteerd worden met een gebrek aan leerkrachten. De meest nabije stad, Beira, bevindt zich op 450 km. van Murraça, maar leermeesters van zover doen komen, vroeg dat men ook de aangepaste salarissen zou voorzien. Toch hebben de secties van schrijnwerkerij en van metselwerk gefunctioneerd onder de vorm van coöperatieven.

[vert]De menselijke vorming[/vert]

Samen met de alfabetisering, hebben we getracht de menselijke en spirituele vorming te structureren en dat op alle vlakken : de vorming van verantwoordelijken van de gemeenschappen, van catechisten, van misdienaars, van de kinderanimatie, van de liturgische animatie, de zangkoren, de jeugdbewegingen. Deze ontmoetingen waren bevoorrechte plaatsen van ontmoeting en van een tripolaire interculturele dialoog die in zekere mate gunstig waren voor een zekere inworteling van het Evangelie.

De missie van Murraça geeft aandacht aan de vorming van haar jeugd : scholen, sessies, bewegingen

Hier dient genoteerd te worden dat de verspreiding van de bevolking gedurende de 16 jaar van de burgeroorlog in grote mate het culturele en religieuze weefsel vernield heeft. Dat is de reden waarom het Diocesane Vormingscentrum, Nazaré, een programma van onderzoek en van culturele vorming gelanceerd heeft, met als naam “boas maneiras” (goede manieren). In samenwerking met hen, organiseerden we elk jaar vormingssessies vooral voor de jongeren.

[vert]Selfsupporting zijn[/vert]

Op weg gaan naar de selfsupporting en dit samen met een oude vluchteling, die gedurende meer dan 10 jaar verplicht is geweest de grond niet meer te bewerken en zich tevreden te stellen met wat men hem dagelijkse gaf, is niet vanzelfsprekend en helemaal niet evident. Vooral dat, met de talrijke overstromingen, de hulp van de regering en van de NGO’s bijna deel uitmaken van het jaarlijks project, wat uiteindelijk leidt naar een bevolking van mensen die bijgestaan worden. Ondanks alles, moeten we de gewetens wakker maken : we hebben dan een lekencomité voor financiën ingesteld als verantwoordelijk voor het beheer van de inkomsten van de parochie; een werk van overdenken door de gemeenschappen om te zien hoe de fondsen te beheren voor de noden van de gemeenschap en voor de caritatieve werken. Zo hebben we enkele gemeenschappelijke initiatieven zien ontstaan : projecten voor de velden of voor veelteelt. Acties die weliswaar miniem zijn, maar sprankels van hoop.

[vert]De Commissie voor Rechtvaardigheid en Vrede
en de Vorming voor de omvorming[/vert]

De missionaris blijft, ondanks zijn pogingen van insertie, toch altijd een vreemdeling en zijn actie blijft beperkt. Onze taak, bestaat erin de gewetens wakker te maken en de mensen te helpen de gepaste oplossing te vinden voor hun problemen. Zo hebben we een commissie voor “Rechtvaardigheid en Vrede” gesticht en hierbij de vormingsmethode gevolgd voor de omvorming. Verschillende groepen hebben kunnen genieten van deze vorming die erin bestaat aan de mensen hun rechten en plichten te doen kennen en in hen een geest van initiatief te ontwikkelen voor het vrijwaren en het beschermen van het gemeenschappelijk goed, de persoonlijke en gemeenschappelijke inzet voor de rechtvaardigheid en tegen de onrechtvaardigheid onder al haar vormen. Sterk gesteund door de diocesane commissie voor “Rechtvaardigheid en Vrede”, hebben onze lokale werkers de verkoop van hun gronden aan de Chinezen kunnen bestrijden of de overdreven ontbossing van hun wouden door diezelfde Chinezen en dat zonder enig respect voor de contracten…

Sylvain viert Eucharistie in een dorp van Murraça.

Hebben we een omgeving geschapen die de mogelijkheid geboden heeft voor een ervaring van Jezus als bron van leven in volheid ? Ik zou het niet kunnen zeggen in de plaats van de anderen. Mijn ervaring te Murraça, die dikwijls moeilijk is geweest, was ondank alles zeer verrijkend : zij heeft me antwoorden gegeven op sommige van mijn vragen en zij heeft sommige van mijn overtuigingen en vragen omgevormd, en heeft me hierdoor geopend voor een nieuwe tocht. De missie, waarin ik gewerkt heb gedurende vijf jaar, werd onlangs overgedragen aan het bisdom; ik heb er zelf de overdracht van gedaan aan de nieuwe pastoor, eind december 2011.td>

Mijn laatste zes maanden in Mozambique zijn gewijd geweest aan een werk van onderzoek in 4 diocesen van Mozambique en, tevens, een handje toe te steken voor de vorming in propedeutica.